PEDRAFITA-MENHIR DO MARCO DA BARRA. San Cibrao de Aspai, Outeiro de Rei.

PEDRAFITA-MENHIR DO MARCO DA BARRA

"Al abandonar su autonomía, la razón se ha convertido en instrumento. […] Su valor operativo, el papel que desempeña en el dominio sobre los hombres y la naturaleza, ha sido convertido en criterio exclusivo. […] Las nociones se han convertido en medios racionalizados, que no ofrecen resistencia, que ahorran trabajo. Es como si el pensar se hubiese reducido al nivel de los procesos industriales sometiéndose a un plan exacto; dicho brevemente, como si se hubiese convertido en un componente fijo de la producción."

MAX HORKHEIMER: "Crítica de la Razón Instrumental". Ed. Trotta, S.A.

Debuxo de Moncho Boga, 2024.

APedrafita-Menhir do Marco da Barra é calificada como un fito megalítico de posible observación astronómica, aínda que a súa antiga posición ergueita  á beira dun manancial e a proximidade dunha gran necrópole megalítica tamén pode indicar outras funcións, como estela anunciadora da necrópole, por exemplo.

Emprázase e localízase moi preto do Pico das Mallas, nos Montes de Province, nunha pequena área achairada á beira dun primitivo camiño, ruta de transo posiblemente prehistórica. Hoxe en día atópase tirada non chan e desprazada do seu lugar orixinal, segundo contan Xabier Moure e Brais Rodríguez, os seus descubridores. O lugar onde estaba emprazada verticalmente, curiosamente, e como dato case universal nas pedrafitas galegas, á beira dun manancial, orixe dunha atemporal fonte. 

Como estaba a dicir antes, o gran esteo que me ocupa hoxe, estaba chantado á outra beira do primitivo camiño, case enriba do manancial nomeado antes: hai xa uns anos que foi arrincada do seu lugar orixinal por uns madereiros para acondicionar o terreno para unha plantación de piñeiros. Segundo lle contaron a Moure e rodríguez, antigamente empregábase "para rañar as vacas que tiñan o proído" (picor intenso e insoportable que lles podía impedir dar leite e mesmo podíalles ocasionar un mal parto). 

Fotografía de Xabier Moure, onosopatrimonioblogspot.com

Na croa, na parte alta ou superior da pedrafita aparece un posible axexadoiro coa fenda traballada pola man do home para facer encaixar o sol e así poder determinar as datas relacionadas cos ciclos agrícolas, diversas celebracións, rituais... O contexto arqueolóxico complétase cunha necrópole megalítica composta por unha ducia de mámoas.

Foi descuberta, como relataba mais enriba, por Moure e Rodríguez Romero cando estaban a subir ao monte do Pico das Mallas (Montes de Province) na parroquia de Aspai: foi aí cando miraron (supoño que sorprendidos) tirada no lindeiro do vello camiño, un gran esteo que medía dous metros e sesenta centímetros de longo, de altura.  A base é de sección case triangular coas arestas lisas e unhas medidas dun metro e dez centímetros por oitenta centímetros na base, e vaise estreitando cara á croa, ao cume, que se vai facendo cada vez mais redondeado. 

Fotografía de Xabier Moure, onosopatrimonioblogspot.com

Outeiro de Rei, seguramente "altar do río",  territorio vagoroso, espléndido por unha diversidade natural e histórico artística que ven merece a pena visitar: hoxe diversas infraestruturas culturais e de hostalaría permiten a estancia nestas fermosas paraxes. Pero tamén trátase dunha estación megalítica de primeiro orde, unha estación onde abondan as necrópoles megalíticas, os menhires, os castros; onde xa hai rutas perfectamente sinaladas que nos permiten excursións absolutamente recomendables. A viaxe a estas terras non se pode retrasar, a viaxe a estas terras é absolutamente recomendable, tanto para o viaxeiro en xeral como, e sobre todo, para o amante das cousas megalíticas.

En Sigrás, no cando os días xa empezan a medrar paseniñamente, 2025.

Saúde, sorte e libros!!!

PARA SABER UNHAS POUCAS COUSAS MAIS

https://onosopatrimonio.blogspot.com/2011/07/circulos-liticos-e-pedrafitas-de-galiza_09.html

https://onosopatrimonio.blogspot.com/2011/07/circulos-liticos-e-pedrafitas-de-galiza_09.html