sábado, 28 de julio de 2012

Anta-dolmen de Adai, Lugo

ANTA-DOLMEN DE ADAI, Lugo.

Atópase na parroquia de Santa María Madalena de Adai,  pertencente ao Concello de Lugo.

Trátase dunha anta non moi grande que se desenvolve a través dunha cámara poligonal  con corredor corto. Confórmase a través de cinco esteos para a cámara e dous para o corredor. Conserva a pedra cobertora caída no interior da anta.

Forma parte dunha necrópole megalítica da que non sabemos o número total de mámoas de que se compón.


Fotografía de Xabier Moure. Blog onosopatrimonio
.



Fotografía  de Xandlinatrhry. Páxina: patrimoniogalego.net
.



PEDRAFITA-MENHIR DE ADAI. Lugo

No mesmo lugar no que se atopa a Anta de Adai, aparece un complexo arqueolóxico ubicado na ladeira do nacente do Monte da Pena do Rei: a chaira está situada a media altura e é o lugar que recibe o nome de Pedra Fita.

Para esta descrición vou seguir o artigo de Manuel Santos Estévez publicado na revista TAPA nun artigo titulado "Petrofligos y paisaje social en la prehistoria reciente del noroeste de la península ibérica". Para conseguir este artigo (pódese baixar a versión en pdf) debedes acceder á páxina do CSIC, digital.csic.es.

Xa hai varias interpretacións para este lugar que o relacionan cunha estrutura de control viario romano (Felipe Arias) ou ben coa cercana cidade de Lucus Augusti (Marco García Quintela). Á parte das posibles interpretacións, o certo que este é un lugar onde se reúnen unha boa enchenta de elementos que o fan susceptible tanto de numerosas interpretacións como da súa necesaria conservación e proteción.

A cámara megalítica que describíamos máis arriba atópase nas inmediacións, a un nivel máis baixo; tamén, segundo Estévez, na cima aparece unha mámoa de grandes proporcións e un recinto pequeno circular que mide uns 20 ms de diámetro, ubicado nun emprazamento pouco destacado: ten pequena muralla e un foxo perimetral. Trátase do elemento coñecido como O Castrillón. Aínda que está catalogado como Castro, nin as súas dimensións nin as posibles estruturas defensivas permiten adscribilo a un asentamento defensivo da Idade do Ferro.


O Castrillón. Fonte Manuel Gago, http://maps.google.com


No lugar coñecido como A Penela, no límite nororiental da chaira, aparece unha pedra chantada que mide un metro e sesenta centímetros de altura, un metro e ochenta centímetros de ancho e de grosor un 38 centímetros. Segundo Estévez, parece que  foi fincada intencionadamente e por iso pode ser considerada unha pedrafita: non é un marco demarcatorio de fincas nin tampouco fai de marco de termo parroquial. Por iso é plausible que estea vencellada co conxunto da pedrafita. Segundo a nosa tipoloxía con respecto ás pedrafitas, debido ao seu tosco deseño e ás formas angulosas, podémola adscribir seguramente ao final da Idade do Bronce e incluso aos momentos iniciais da 1ª Idade do Ferro.


Pedrafita A Lamela, fotografía de Rafael Quintía Pereira,
 asombradebouzapanza.blog


Ademáis das estruturas con gravados rupestres ben estudadas por Estévez, aquí o que nos interesa é a estrutura central, ubicada no centro da Chaira.



Fotografías de Manuel Gago


Trátase dun gran bloque ou laxe plana que mide de longo 10 metros e de ancho 6,25; os extremos desta pedra son redondeados, dándolle unha forma navicular. Amosa 17 ocos rectangulares que se destribúen  polo contorno exterior rodeándoa. Entre cada un dos ocos hai pequenos rebaixes e, no centro xeométrico, dúas pías, unha de sección cilíndrica e a outra alongada. Os ocos poderían ter sido para colocar postes, e xunto cos rebaixes, servirían para colocar algún tipo de muro perimetral.

A interpretación non é doada nin pode ser, no momento actual das investigacións, pechada. Evidentemente este conxunto pode ser interpretado como un círculo lítico feito de materiais perecedeiros (troncos de madeira) con un central, elementos ben estudados nas Illas Británicas; tamén pode ser considerado coma un templo.

O Castrillón pódese interpretar como unha castronela medieval; desde logo, ao meu xuizo, e vistos só as fotografías aéreas, nunca coma un castro. Efectivamente, semella máis un henge británico que unha estrutura defensiva castrexa, tanto polas súas proporcións físicas como pola súa forma. Outra liña de investigación centraríase en consideralo un círculo lítico semellante aos do País Vasco e Navarra que se vencellan crononóxicamente á 1ª Idade do Ferro (Vegas, 2001; Calado, Manuel).


BIBLIOGRAFÍA

Santos Estévez, Manuel: "Petrofligos y paisaje social en la prehistoria reciente del noroeste de la península ibérica" TAPA, CSIC

Calado, Manuel: "Menires da Península Ibérica"

Vegas, J: "Cromlech de Mendiluce (Sierra de Encia-Álava)" Euxkoneus-Media, 2001

www.manuelgago.org/blog, de Manuel Gago

asombradebouzapanza.wordexpress.com, de Rafael Quintía

viernes, 27 de julio de 2012

Anta-dolmen Casa da Moura. Queguas, Entrimo

ANTA-DOLMEN DA CASA DA MOURA, Queguas, Entrimo. Ourense

Para chegar. Partindo de Bande, a vinte quilómetros, tendo á vista a cola do encoro de Lindoso, hai que coller o desvío ben sinalado que leva a Entrimo. No lugar da Feira Vella, a cinco quilómetros, debemos seguir a estrada da esquerda que leva a Terracha, capital municipal do Concello de Entrimo. Desde aí, ao pasar a Alameda, hai que seguir o desvío á dereita que leva á aldea de Queguas, a onde chegaremos despois de percorrer sete quilómetros. Unha vez en Queguas, hai que deixar o coche á entrada do pobo e cruzar polas súas vetustas rúas ata chegar ao final onde comeza unha empinada corredoira que é o inicio dunha ruta de sendeirismo que nos levará á anta. Ésta atópase  a uns 1200 ms de altitude e chégase despois de aproximadamente unha hora andando.




A anta aséntase nunha chaira no Alto das Sete Laceiras.

Trátase dunha anta que posúe dimensións colosais, se cadra unha das máis grandes de Galicia que amosa un excelente estado de conservación. A anta atópase no interior dunha mámoa que non conserva a totalidade do seu volume orixinal; consérvase a cámara, o corredor e as pedras cobertoras da cámara e do corredor. A mámoa acada entre 15 e 20 ms de diámetro.



A cámara confórmase mediante seis esteos e o corredor con dous e fáltalle a pedra da cabeceira. Mide nos seus eixos uns dous metros e medio por tres metros. A altura pasa dos dous metros. O corredor está orientado ao suleste e acada unha altura máxima dun metro e medio: a cuberta do corredor mide máis de dous metros de lonxitude.

Tanto a tampa ou pedra cobertora da cámara coma a do corredor conservan cazoletas. Probablemente tamén conserve restos de pintura.


Debuxo de Ramón Boga Moscoso



Estrutura  preto da Casa da Moura

Segundo Miguel Moreno Gallo, moi preto da anta Casa da Moura de Queguas, hai un posible "cromlech", ou se cadra outra construción de dificil adscripción pero vencellada ao fenómeno megalítico. O investigador non esgota que se trate incluso do resto dun muro pertencente a unha construción para o gando. 

Tanto estas consideracións como a fotografía que as acompaña foron realizadas por este autor na páxina megalitos.es.





ANTA-DOLMEN DE OLIN. Entrimo

Anta da que non sabemos outra cousa que o coñecemento visual a través da fotografía de Xabier Moure que aparece no seu blog onosopatrimonio, na que aparece co pé de foto "Anta de Olin, Entrimo":




jueves, 26 de julio de 2012

Antas-dolmenes da Baixa Limia IV

Desde a parroquia de Bangueses, no concello de Verea, parte un roteiro arqueolóxico que permitirá albiscar algúns dos elementos máis significativos do megalitismo galego. 

O lugar de partida é o Outeiro das Catro Augas e desde aí ata a Portela do Pau, diversas pistas forestais (restos tamén de Camiños seguramente vencellados ás necrópoles megalíticas), son varios quilómetros que nos permitirán contemplar algúns dos máis extraordinarios exemplares do megalitismo galego.

As diversas necrópoles que se asentan na Serra do Leboreiro, xusto na fronteira entre Galicia e Portugal, suman ao redor de centro trinta mámoas das que 100 atópanse en territorio portugueés.

Entre estas necrópoles destacan as de Outeiro de Ferro Penagache e a de Motas de Peneda da Canteira, conservando exemplares que non se diferencian dos doutros lugares de Galicia, sobre todo dos da Costa da Morte.

MARCO DAS CATRO CRUCES. Bangueses de Abaixo, Verea

Trátase dunha pedrafita que fixo de marco de termo ou marco divisorio entre as parrqouias de Calvos e Corvelle (Bande), Cexo e Bangueses (Verea).

Amosa sección cadrangular que se vai esvaecendo da base á cume, onde xa vai debuxando unha forma máis redondeada, debuxando unha especie de remate de báculo. Unha escotadura pouco antes da cima fai que, segundo a perspectiva en que a vexamos, adquira forma antropomorfa ou incluso fálica.


Fotografía realizada por Daviddexordos
.


A MOTA GRANDE DE VEREA ou Anta 1 de Ferro Penagache

Atópase ubicada nunha gran necrópole tamén coñecida como o conxunto megalítico de Portela do Pau. As mámoas desta gran necrópole exténdense nunha superficie duns 50 quilómetros cadrados cunha concentración dunhas cen mámoas na zona portuguesa e unhas trinta na zona galega. 


Fotografía da Mota Grande realizada por J.M. Eguileta Franco.


O conxunto integrado pola Mota Grande de Verea é un dos máis importantes e está integrado por nove mámoas. A mámoa foi obxecto dunha escavación de urxencia debido a unha salvaxe profanación realizada no ano 1994.

Entre as características formais máis interesantes hai que subliñar a forma xeralmente circular de grandes dimensións, con coirazas formadas por soportes imbricados. Tamén destacan polos corredores que adoitan non ser moi desenvolvidos.

Trátase así da maior mámoa da necrópole e de toda a chaira. Destácase nítida e claramente de todas as demáis mámoas adquirindo dese xeito un carácter intencional. A Mota Grande sirve de fito fronteirizo entre Galicia e Portugal.


Fotografía da Mota Grande realizada por Julio Anta.


A Mota Grande é unha gran mámoa composta de terra ben compactada que aparece moi ben consolidada na parte superior por unha coiraza de pedras imbricadas entre sí. 

Despois da violación consumada na década de 1980, quedaron in situ cinco esteos, pero lixeiramente descolocados polo empuxe da pedra cobertora que quedou un pouco esnaquizada. Pódese adscribir ás cámaras de tipo poligonal alongada e amosa polo menos dous esteos gravados, á esquerda da pedra da cabeceira.

No primeiro esteo, á dereita da entrada, hai unha serie de gravuras con sulcos moi finos que cubren toda a súa superficie externa. Sen embargo o que individualiza sen dúbida este esteo é que aparece unha pigmentación realizada antes das gravuras e que permiten o seu resalte, creando unha ilusión escénica. O motivo central destas gravuras son catro círculos concéntricos combinados. Á súa veira aparecen dúas formas circulares simples e imperfectas; por debaixo destes  vanse resaltando as clásicas liñas ondeadas e liñas crebadas en zigue-zague.



Esquema das gravuras do esteo C1 da Mota Grande de Verea


Estamos diante dunha composición xeometrizante cuio significado sigue sendo unha incógnita. Sen embargo, segundo os seus escavadores, é evidente que hai unha ordenación intencional do espazo gravado, centrado en dúas figuras emblemáticas e desenvolvéndose cada unha delas cos motivos ondulantes, como facendo de molduras, enmarcándoos.

Esteo nº C2 da Mota Grande de Verea


No outro esteo, de grao fino, aparece unha coloración amarelada con manchas de óxido. Este esteo está parcialmente partido na parte superior, tendo o anaco partido tirado na parte de atrás.  Parece bastante probable que estea a conservar restos de pintura.





PEDRAFITA-MENHIR DA MOTA GRANDE

Curiosa pedrafita tirada ao outro lado da pista que a separa da Mota Grande, por iso pódese aseverar que a mámoa atópase asociada á pedrafita: trátase dunha gran pedra monolítica claramente artificial que se atopou tumbada á beira da base da mámoa. Segundo os escavadores da Mota, esta pedrafita probablemente fose removida do seu lugar orixinal nos traballos para o arranxo da pista.



Pedrafita da Mota Grande.
Fotografía realizada por J.M. Eguileta Franco.




Posiblemente a pedrafita estivo emprazada nunha zona entre estas grandes mámoas cerca da súa localización actual. A hipótese da súa ubicación tería que ver, como en outras pedrafitas galegas, coa función de fito sinalizador: colocado no cambio de vertente, nunha zona na que a Mota non pode verse, faría de fito anunciador, a xeito de estela, como sinalando o inicio da necrópole.



Fotografía realizada por Julio Anta
.



Pedrafita da Mota Grande.
Fotografía realizada por Davidexordos
.
 


ANTA-DOLMEN 5 DE OUTEIRO DE FERRO PENAGACHE

Trátase dun gran monumento funerario que está conformado por unha gran mámoa recuberta por unha coiraza de pedra. No interior da mámoa acóchase unha anta de planta poligonal simple sen corredor. Os sete esteos da cámara miden máis de dous metros de altura e algúns deles están moi decorados: repítense os motivos ondulados e en zigue-zague. Non sabemos si a pedra cobertora é a orixinal.












Fotografías realizadas por Julio Anta


Foi obxecto dunha intervención arqueolóxica na década de 1990, a cal puxo ao descuberto a estrutura arquitectónica que hoxe podemos contemplar, así comoa os gravados prehistóricos.

As datacións obtidas nas escavacións arroxan unha datación dacabalo entre o V e o IV milenio a.C.



ANTA-DOLMEN 8 DO OUTEIRO DE FERRO PENAGACHE



Fotografía realizada por J.M. Eguileta Franco


Anta con forma poligonal e corredor pouco desenvolvido. Componse con sete esteos. Atópase entre os marcos fronteirizos 23 e 25. Nove das mámoas desta necrópole alíñanse na dirección oeste-leste e atópanse moi preto do Camiño "Ruta das Feiras" que ía de Lobeira a Milmanda, moi transitada na Idade Media.

Non sabemos, persoalmente, si esta anta se atopa en Galicia ou en Portugal. Non obstante próximamente farei unha incursión por estas fermosas terras.





ANTA-DOLMEN 11 do Outeiro de Ferro Penagache




Fotografía realizada por J.M. Eguileta Franco
.






ANTAS-DOLMENES da Serra das Motas. A Fraga, Lobeira

Trátase de dez mámoas que se emprazan nunha das abas occidentais da Serra de Leboreiro. Segundo Eguileta, o monumento M1 (Mota da Meda) foi erixido nunha das cumes máis altas da Serra. As restantes nove mámoas distribúense de xeito lineal ao longo da dorsal.

Nun dos esteos da M10 hai pinturas "xuguiformes".



ANTA DO OUTEIRO DAS MOS. A Fraga, Lobeira

Atópase facendo conxunto con outra mámoa na parexe coñecida como Outeiro das Mos, nunha das abas máis septentrionais da Serra das motas.

A coñecida co nome de M1 desenvólvese no interior dunha mámoa e está rodeada dun círculo lítico que é máis que un anel perimetral. Segundo Eguileta, está formado por auténticos esteos semellantes aos conservados para as cámaras megalíticas. Tres deses grandes esteos estaban in situ e alineados, e algúns outros estaban tirados na superficie da masa tumular así como no contorno máis inmediato.



Fotografía de J.M. Eguileta Franco, 1999.





BIBLIOGRAFÍA

Eguileta Franco, J.M.: A Baixa Limia Galega na Prehistoria Recente. Deputación de Ourense, 1999.

Carrera Ramírez e Fábregas Valcarce: "Arte parietal megalítico en el noroeste penínsular". Tórculo Edicións.

Enlaces de interese: Julio Anta, Sudando Botas, o noso patrimonio, patrimonio galego.

martes, 24 de julio de 2012

Antas-dolmenes da Baixa Limia III

Viaxar á Baixa Limia sempre é un placer, baixo todos os puntos de vista. Aos indiscutibles valores naturais e histórico-artísticos, hai que engadirlle o indudable valor prehistórico.

Nesta primeira aproximación ao megalitismo da Baixa Limia, ímonos guiar case exclusivamente polos traballos de J.M. Eguileta Franco realizados durante anos por toda esta comarca.

ANTA-DOLMEN DA CORGA DAS ARCAS. Parada de Ventosa, Muíños

Forma parte dunha necrópole composta por tres mámoas, das que a sinalada co número 1, amosa restos da cámara.



Fotografía de J.M. Eguileta Franco, 1999.



Fotografía extraída da páx. web www.megalitos.es.



A ANTA. Muíños

Atópase nunha gran penechaira e conserva restos da cámara megalítica.


Fotografía de J.M. Eguileta Franco, 1999
.



ANTA-DOLMEN DE PORTELA DE PITOES. Requiás-Guntumil/Pitoes das Junias (Muíños-Montalegre)

Conserva restos da cámara megalítica e fai de fito fronteirizo entre Galicia e Portugal.



Fotografía de J.M.Eguileta Franco, 1999
.




Fotografía extraída da pax. web www.megalitos.es




viernes, 20 de julio de 2012

Pedrafita-menir en Bande. Nogueiroá


PEDRAFITA-MENHIR DE BANDE. Nogueiroá, Ourense

Esta fermosa pedrafita? con forma fálica atópase hoxe no Centro de Interpretación de Aquis Querquennis, en Porto Quintela, concello de Bande: cando tomei as fotografías atopábase no exterior; hoxe en día atópase no interior das instalacións museísticas.



Pedrafita de Bande 1999, Ramón Boga.


Segundo os seus descubridores, atopouse no ano 1992 no leito do río Limia, á beira do muíño. Nos primeiros momentos semellaba un miliario; sen embargo, non se podían ollar os epígrafes. Foi así que, unha vez analizado polo miudo, puidose describir unha gran pedra con forma cilíndrica e moldurada no primeiro tercio da súa lonxitude: a forma é claramente fálica co glande lixeiramente apuntado e a súa superficie exterior atopase percorrida por alisamentos tabulares lonxitudinais de perfecta regularidade.



Pedrafita de Bande, 1995. Autor, Ramón Boga


A lonxitude total é de ao redor de un metro e sesenta centímetros  e uns 50 cms de diámetro maior. Finalmente decidiuse o seu traslado al Centro de Interpretación.

No que respecta á súa interpretación só podemos dicir que non se trata dun miliario e tampouco dun marco de termo. A hipótese que barallan os seus descubridores é a de que se trata dun ídolo fálico tallado plausiblemente dunha rocha existente in situ, e elaborado no mesmo lugar para, finalmente, erguelo na corrente do río do Olvito (Limia) posto que, para un hipotético traslado, o acceso a ise lugar resulta extremadamente perigoso.

Ao noso xuizo, e coa pertinente prudencia, trátase dunha pedrafita reaprobeitada en época romana.

jueves, 19 de julio de 2012

Pedrafita-menir do Coto da Fontiña. Cuspedriños, Cotobade.

PEDRAFITA-MENHIR DO COTO DA FONTIÑA. Cuspedriños, Cotobade. Pontevedra

Extraordinaria pedrafita ubicada no Concello de Cotobade e dada a coñecer por X. Alberte Alonso Fernández para a comunidade cientítica. Debo a este autor tanto o préstamo das fotografías orixinais que aquí presento como a facilitación dos textos froito das súas minuciosas investigacións. A amigo Alberte ten máis mérito si cabe debido á casi inexistencia de traballos que exploren o carácter astronómico das nosas pedrafitas. Sen dúbida estamos diante dun precursor destacado en canto ao coñecemento do aspecto astronómico  do pouco coñecido mundo das pedrafitas galegas.

O que aquí vou amosar, ante a imposibilidade de contemplar in situ esta pedrafita, é un resumo dos concienzudos traballos de Alberte Alonso.

Para chegar. A pedrafita do Coto da Fontiña atópase a uns vinte quilómetros da cidade de Pontevedra, indo pola estrada de Ourense. Está ubicada nun cortalume moi preto da devandita estrada. Por un camiño próximo pódese chegar en coche ata uns setenta metros de distancia da pedrafita.


Fotografía de X. Alberte Alonso Fernández, 2005


A pedrafita amosa, pola cara do oeste, unhas concavidades que poden ser cazoliñas, no ángulo inferior esquerdo. A altura da pedrafita nesta cara acada un metro e corenta centímetros, e a sección rectangular. Na parte superior aparece un rebaixe con forma redondeada: probablemente é unha instalación para medir o tempo e así coñecer a chegada dun ciclo climático ou dunha estación. Nesa fendedura, a xuizo de Alonso, na parte superior, evidénciase a efectividade do posicionamento astronómico no solsticio de verán, "aliñamento solar comprobado in situ no solpor do día 21 de xuño de 2005".


Fotografía de X. Alberte Alonso Fernández, 2005


Na cara do leste a pedrafita, marco de termo entre as parroquias de Carballedo, Viascón, e San Xurxo de Sacos, podemos ver a precisión do posicionamento solar sobre a fendedura da croa da pedrafita, xustamente cumprindo a súa función anual de testemuñar e verificar o solpor desta data como cambio a unha nova estación.





Esquema elaborado por X. Alberte Alonso Fernández: aliñamento do posicionamento solar que coincide coa posición do sol, e dicir, coa chegada do solsticio do verán (observación realizada o 21 de xuño de 2005).


Como conclusión o noso amigo asevera que non hai outra data en todo o ano na que o sol  cadre coa Pedrafita como o fai no solsticio de verán. Por iso débese encadrar dentro da tipoloxía das pedrafitas de observación astronómica.


Fotografía de X. Alberte Alonso Fernández, 2005


NOTA: As fotografías foron realizadas por X. Alberte Alonso, que tivo a xentileza de enviarmas (cando aínda andabamos co formato analóxico).

Antas-dolmenes da necrópole de Santa Mariña. O Incio

NECRÓPOLE DE SANTA MARIÑA. O Incio, Lugo

Para chegar. Desde a estrada que vai de Sarria a Monforte, aproximadamente aos cinco quilómetros, debemos coller a estrada da esquerda que leva a Loureiro e Froián. Ao chegar ao lugar de Castelo hai que subir cara ao monte e á aldea de Formigueiros. Fronte á estrada que vai a esa poboación, debemos segugir unha pista que leva dereitamente á necrópole, a uns quinientos metros.

O Campo de Mámoas de Santa Mariña exténdese nunha zona chaira do monte de Santa Mariña, onde limitan tres concellos, a saber, O Incio -parroquia de Santa Cristina do Viso-, Samos (Santiago de Formigueiros) e Sarria coa parroquia de San Martiño de Loureiro.

Sen dúbida estamos diante dunha das necrópoles máis impresionantes de Galicia si temos en conta a gran cantidade de mámoas que conforma o conxunto, o reducido espacio que ocupan, a diversidade dos elementos tanto polas dimensións heteroxéneas como polas diferentes tipoloxías...

Esta estraordinaria necrópole está composta por máis de trinta mámoas, das cerca da metade conservan algún resto da estrutura arquitectónica.  

A necrópole foi obxecto de escavacións arqueolóxicas a cargo de Antón Rodríguez Casal, co que se deixaron varias cámaras á vista.

As antas mellor conservadas son as sinaladas cos números 8, 19 e 30.

A mámoa sinalada por Rodríguez Casal co número 30, acóchase nunha anta das do tipo poligonal seguramente sen corredor e conformada por sete esteos de pizarra moi finos, que se completa con outros esteos por detrás destes que funcionan a xeito de contrafortes, posiblemente. A cámara é de boas proporcións acadando máis de nove metros de lonxitude. No eixo máis pequeno (N-S) mide preto de dous metros. A mámoa é das do tipo medio grande.


 Fotografía, Antón Rodríguez Casal, Rev. Gallaecia nº 17.




Fotografías Moncho Boga, 1994.



Outras antas de Santa Mariña:






 Fotografías de Rodríguez Casal na Rev. Gallaecia nº 17.



Plantas das Antas da necrópole de Santa Mariña segundo Rodríguez Casal. Versión propia.

Nos últimos tempos parece que hai evidencias de restos de pintura parietal na cámara da mámoa sinalada co número 15.

BIBLIOGRAFÍA

Antón Rodríguez Casal, C. Gómez Nistal e Emiliana Romaní Fariña, "El fenómeno tumular y megalítico en las tierras de Sarria/O Incio". Rev. Gallaecia nº 17. Edicións do Castro, Sada.





sábado, 14 de julio de 2012

Pedrafita-menir Fuso da Moura. Asalos-Mens, Malpica

PEDRAFITA-MENHIR O FUSO DA MOURA. Asalo-Mens, Malpica. A Coruña

Esta sobranceira pedrafita atópase ergueita grazas a que fai de lindeiro entre os concellos de Malpica e Ponteceso. Como moitas outras pedrafitas galegas esta ubicada formando parte dunha necrópole megalítica e seguramente fai de fito anunciador, posto que se erixe moi cerca do cambio de vertente desde onde se albiscan amplos horizontes. Dicir tamén que hoxe o lugar está ocupado polo Parque Eólico de Malpica.


Ángel e Ramón Boga Moscoso no Fuso da Moura.
4 de novembro de 1997


Para chegar. Débese coller a estrada que vai de Malpica a Ponteceso. Ao chegar ao cruzamento no lugar de Ponte Berrón, débese coller esa estrada ata chegar á igrexa parroquial de San Pedro de Barizo: desde alí hai que coller a estrada que leva ao Parque Eólico, na cima do monte. O punto de partida será o edificio da subestación do Parque Eólico. Ata a pedrafita hai aproximadamente dous quilómetros. Débemos chegar ata o muíño sinalado co número 711 que está orientado cara ao suleste (polo menos era así no ano 1997). Antes de chegar á pedrafita, uns metros antes, pódese ver unha mámoa de tamaño medio.


Ángel Boga Moscoso no Fuso da Moura,
4 de novembro de 1997


Trátase dunha pedra de granito colocada verticalmente que mide dous metros e medio de altura e un perímetro máximo de un metro e 30 centímetros. Ten base cadrangular que se vai estreitando cara ao alto ata rematar dun xeito bastante estreito. A media altura ten unha profunda fenda ou escotadura que lle da un aspecto de lanza. As catro caras miden unha media de corenta centímetros na base; cara ao alto o aspecto xa é dun cilindro.  


O Fuso da Moura, 4 de novembro de 1997


Na base ten varias partes moi rebaixadas cun desbastado bastante tosco e a pedrafita atópase calzada con varios chantos que non sabemos si son os orixinais ou foron colocados de novo. Todos os líquens que cubren as súas caras non deixan ver si hai algún tipo de cazoleta ou calquera outra gravura.

O topónimo aparece no mapa topográfico nacional 1:25000 e seguramente non só fai referencia á pedrafita, senón tamén a toda a zona.















Fotografías do Fuso da Moura, realizadas o 4 de novembro de 1997 por Moncho e Ángel Boga Moscoso.