ANTAS-DÓLMENES DO CHAN DE BESADA E DO COTO DA MINA. Cerdedo-Cotobade.

ANTAS-DÓLMENES DO CHAN DE BESADA E DO COTO DA MINA. 

As mámoas do Coto da Mina e do Chan da Besada foron localizadas por Ángel Concheiro no transcurso da prospección realizada no ano 2008 no Concello de Cotobade.

Atópanse, segundo Concheiro, nunha paraxe moi fermosa, moi preto tamén do "foxo do lobo do Monte Castelo" e dos gravados rupestres dos Carreiros e o Campiño das Pías, que describe combinacións circulares.

A Mámoa do Chan da Besada atópase mesmo enriba da braña do mesmo nome; as mámoas do Coto da Mina atópanse no alto do outeiro. Pola súa beira serpenteaba a corredoira ou camiño tradicional que levaba á feira de Cuspedriños, roteiro ignoto de arrieiros e feirantes.

ANTA-DOLMEN DO CHAN DE BESADA. Lugar de Paraños, San Miguel de Carballedo.

Trátase dunha mámoa bastante alterada debido ao total abandono e aos traballos agrícolas e forestais. A mámoa atópase ubicada sobre un cativo outeiro que se sitúa na braña da Chan da Besada. As súas dimensións apenas sobrepasan os nove metros nos eixos máis longos e para a altura non sobresae máis dos oitenta centímetros.

ANTA-DOLMEN DO COTO DA MINA 1. Lugar de Paraños, San Miguel de Carballedo. 

Estamos diante dunha mámoa en bastante bo estado de conservación, aínda que tamén lle afectan negativamente os traballos agrícolas e forestais.

Trátase dunha espléndida mámoa con características monumentais.  Amosa unha extraordinaria visivilidade sobre a contorna inmediata, a saber, sobre a Chan da Besada, pero tamén a longa distancia: pódese albiscar desde aí a ría de Pontevedra. As dimensións nos seus eixos son de vinte por vinte metros e a altura máxima é dun metro e oitenta centímetros. No interior ábrese un gran funil de violación con forma ovalada. Obsérvanse restos da coiraza pétrea de recubrimento.

ANTA-DOLMEN DO COTO DA MINA 2. Lugar de Paraños, San Miguel de Carballedo.

Trátase dunha mámoa moi alterada debido sobre todo aos traballos agrícolas e forestais. Amosa unha medidas de oito metros e medio por oito con dez  e uns corenta centímetros de altura máxima. Tamén amosa restos da coiraza pétrea do recubrimento e no funil de violación central sobresaen dous esteos. A masa tumular atópase en moi mal estado.

Tanto a información sobre estas mámoas como as fotografías fóronme proporcionadas polo arqueólogo Ángel Concheiro.

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

ANTAS-DÓLMENES DA SERRA DO SUÍDO. A Lama

ANTAS-DÓLMENES DA SERRA DO SUÍDO.

A Serra do Suído é un sistema montañoso que fai de fronteira entre as provincias de Ourense e Pontevedra. Avión e Beariz na provincia de Ourense; Fornelos de Montes, O Covelo e A Lama, na de Pontevedra.

Estamos diante de dúas atípicas mámoas con restos das súas correspondentes antas ubicadas nas altas e montesías terras da Serra do Suído.

Pódese chegar seguindo a antiga ruta PR-G25 Foxo do Lobo, de 11,7 quilómetros. Para chegar ao inicio da rota hai que partir do lugar de Xesta, no concello pontevedrés de A Lama. Unha vez no inicio (Ermida dos Prados) hai que andar uns oitocentos metros ata A Grifa e, despois duns dous quilómetros e cen metros, chégase á primeira mámoa. A segunda atópase a uns trescentos metros da primeira.

Primeira mámoa da ruta Foxo do Lobo

Trátase de dúas tan espectaculares como curiosas mámoas que, segundo as fotografías, conservan gran parte dos esteos da estrutura arquitectónica megalítica. O espectacular radica en que entre os restos da masa turmular, entrevense varios dos esteos das súas cámaras; o curioso é que forman parte dun novedoso grupo de antas ou mámoas que rachan coa imaxe que vimos amosando das antas galegas. 

Si o normal é contemplar  as mámoas co seu sempiterno funil de violación, feito polos tercos e incansables buscadores de tesouros, neste caso a imaxe preséntasenos ao revés: o que sobresae é o cume da estrutura tumular onde adoita aparecer o devandito funil. Por iso chámame poderosamente a atención que, nas dúas mámoas da Serra do Suído, aparezan os esteos misturados coa masa tumular que se vai esmorecendo pouco a pouco debido á acción erosiva. 

Lamentablemente as fotografías non me permiten seguir afondando na análise, posto que o detalle non me deixa contemplar a perspectiva.

Vista da primeira anta da ruta Foxo do Lobo

Vista da segunda anta da ruta Foxo do Lobo

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

ENLACE

Información da ruta e fotografías extraidas do blogue sudandobotas.blogspot.com

ESTELA-MENHIR DAS ROZAS. Campo Lameiro.

ESTELA-MENHIR DAS ROZAS.

Pedrafita atopada durante as escavacións realizadas na necrópole das Rozas en Campo Lameiro, hoxe custodiada na Universidade de Santiago de Compostela.

Forma parte das pequenas pedrafitas atopadas en Galicia e que adoitan definirse como estelas-menhires.

Pódese considerar a xeito de hipótese que as estelas-menires como precursoras das estatuas dos templos históricos -toscas pedras con apariencia humana-, ou ben como indicadores da tumba, posto que se atopan xeralmente preto das necrópoles megalíticas.

Debuxo de Ramón Boga Moscoso

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

PEDRAFITA-MENHIR MARCO DA ANTA. San Miguel de Carballedo, Cotobade.

PEDRAFITA-MENHIR MARCO DA ANTA.

Típico marco de termo que fai de linde entre as parroquias de Santa María de Sacos e San Miguel de Carballedo, ambas as dúas pertencentes ao concello pontevedrés de Cotobade. O lugar onde se asenta coñécese co nome de Trabazo.

Ubícase a vinte metros dunha mámoa coñecida co nome de "Portela da Anta". Atópase inserida nunha necrópole megalítica e, un pouco máis arriba, tamén se conserva o topónimo "arcela". A posible pedrafita amosa planta cadrangular e ten gravadas dúas cruces. Mide ao redor dun metro e media e, á súa beira, aparece un gran bloque granítico con forma tamén cadrangular cun burato no que se debía inserir un cruceiro. Desde este lugar pódese divisar un castro asdcrito á primeira Idade do Ferro, a saber, A Eira dos Mouros.

O lugar de ubicación forma parte dun paso natural que comunica o Val do Lérez co Val de Almofren, tratándose dun camiño tradicional moi transitado.

Segundo Tito Concheiro -que me proporcionou toda esta información- posiblemente se trate dun chanto dunha cámara megalítica moi retocado.

O Marco da Anta foi catalogado por Tito Concheiro como "marco epigrafiado". O estado de conservación é malo tendo como principais enimigos as obras incontroladas, a circulación de maquinaria pesada... e en xeral, a acción antrópica.

Nesta fotografía pódese observar de fronte a pequena mámoa Portela da Anta, cortada pola estrada.

Fotografías, debuxo e información proporcionadas por Tito Concheiro

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

ANTA-DOLMEN DA MÁMOA DAS BRAÑAS SECAS. San Martiño de Rebordelo, Cercedo-Cotobade

ANTA-DOLMEN DA MÁMOA DAS BRAÑAS SECAS.

Trátase dunha curiosa anta que atopei de casualidade mentres navegaba polos inframundos de internet. 

Por iso só pode dicir o que vexo a través da fotografía pertencente ao grupo sendereando.es.

Estamos diante dunha mámoa da que se aprecian os esteos da cámara e incluso do que pode ser a tampa ou cobertora. Culminando a estrutura arquitectónica aínda se pode ver a terra que formaba a mámoa.

Forma parte dun recorrido de sendeirismo que abrangue dúas rutas, unha realizada pola comunidade de montes (Roteiro dos tres vales) e a outra o GR 94. 

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

PEDRAFITA-MENHIR MARCO DAS TRES CRUCES. San Miguel de Marcón, Pontevedra

PEDRAFITA-MENHIR DO MONTE LOURADO.

Atópase entre as parroquias de A Canicouva, Marcón e Ponte Sampaio.

Extraña pedrafita cun lado cóncavo e outro convexo, non parece moi grande. A sección na planta semella triangular. Segundo Alberte Alonso esta pedrafita debe ser considerada como das do tipo de observación astronómica, posto que confirma os equinoccios de primavera e outono (21 de marzo e 22 de setembro) ao mencer e solpor. O potente esteo amosa a importantísima particularidade de que se atopa no seu lugar orixinal, in situ.

Cara Norte. Fotografía de Alberte Alonso.

Cara Oeste. Fotografía de Alberte Alonso

Fotografía de Rafael Quintía en a sombra de bouza panda.

Esta impresionante pedrafita atópase no Monte Lourado (Serra da Fracha) e a súa función é de marco de termo entre as parroquias de San Miguel de Marcón, Santo Estevo de A Canicouva do Concello de Pontevedra, e San Mariño de Xustáns do Concello de Ponte Caldelas.

Ubícase ao carón dun camiño primistivo que serpentea con direción N-S e, moi preto, atópase un manancial que se emprega como bebedoiro para os animais ceibos na serra. Pois ben, nun pequeno outeiro, no extremo dunha chaira e á beira do manancial, atópase chantada a nosa pedrafita.

ENLACES

https://catalogaciondepedrafitasdegalicia.blogspot.com/2014/03/pedrafitas-de-observacion-astronomica.html

https://onosopatrimonio.blogspot.com/2011/07/circulos-liticos-e-pedrafitas-de-galiza_09.html

https://asombradebouzapanda.wordpress.com/category/02-arqueoloxia-e-historia/

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

PEDRAFITA-MENHIR CHAN DA PARAFITA. San Miguel de Marcón, Pontevedra.

PEDRAFITA-MENHIR CHAN DA PARAFITA.

"La verdad no se encuentra ni en la tesis ni en la antítesis, sino en una síntesis emergente que reconcilia las dos."

Hegel

Debuxo de Moncho Boga, 2025

Tamén alcumada Pena Longa de Pintos, atópase no alto do Monte da Fracha, nunha extensa charia da aba que descende con dirección W desde a cume da Pena Longa de Pintos, a 498 ms de altitude. Moi cerca atópase o cauce do río do Pobo e a Área Recreativa da Fracha.

Fotografía de Alberte Alonso.
Blog catalogaciondepedrafitasdegaliciablogspot.com

Aínda que non podo dicir moito máis deste en apariencia bonita pedrafita, podo colexir que se trata dun elemento con sección rectangular e forma tamén xeral rectangular. Semella que se erixe nun pequeno outeiro e a base está calzada cunha morea de pequenas pedras.

Fotografía de Alberte Alonso.
Blog catalogaciondepedrafitasdegaliciablogspot.com

Trátase dun gran esteo-bloque granítico natural que está enriba dun pequeno outeiro. Segundo Alberte Alonso, probablemente foi retocado na prehistoria con algunha finalidade indeterminada. Na base aínda podemos ollar os restos de diversas pedras e cascallos procedentes da manipulación do fabuloso fito. 

Fotografía de Alberte Alonso.
Blog catalogaciondepedrafitasdegaliciablogspot.com

Segundo información recollida de Xabier Moure, Martiño Sarmiento relatou algunhas lendas como a que conta que neste lugar realizábanse diversas xuntanzas ou reunións, aínda que non sabemos quenes nin para que. Para Alonso, estas xuntanzas e reunións que se realizaban a carón da pedrafita, é a proba de que se considerase como un posible Ónfalo: un símbolo e unha función relacionada co culto ou ritual da fecundidade, da fertilidade. Para fundamentar esta hipótese, Alberte Alonso argumenta que a pedrafita amosa varias caras con características fálicas. Sería pois algo así como unha "aclamación central do mundo, un saúdo asembleario comunitario..." Estaríamos diante dun lugar de reunión para o desenvolvemento dalgún tipo de actividade máxico-relixiosa de especial relevancia para a comunidade.

Fotografía de Rafael Quintía do blog
 a sombra de bouza panda.

Na mesma área, non lonxe desta espectacular pedrafita, aparecen outras dúas pedrafitas xa publicadas neste blogue a saber, a Pedrafita Marco das Tres Cruces e a Pena Longa de Valadares. Subliñar que as tres pedrafitas atópanse na parroquia pontevedresa de San Miguel de Marcón.

ENLACES 

https://catalogaciondepedrafitasdegalicia.blogspot.com/2014/04/onfalo-pedrafitas_9.html
https://asombradebouzapanda.wordpress.com/category/02-arqueoloxia-e-historia/


En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

PEDRAFITA-MENHIR DE CERPOZÓNS. San Vicenzo de Cerpozóns, Pontevedra.

PEDRAFITA-MENHIR DE CERPOZÓNS.

Atópase ergueita no xardín dunha propiedade privada, posto que foi reaproveitada e reubicada por un canteiro que esculpiu nunha das caras un busto. Na outra cara, que non foi "tocada" polo devandito canteiro, aparece gravada unha gran serpe que ocupa toda a superficie. Trátase sen dúbida dunha gravura prehistórica.

Fotografía realizada por Calros Solla.

Probablemente o lugar de ubicación foi A Cachada Vella, atopada soterrada no cumio do Monte Curuto en Cerpozóns. Posteriormente foi trasladada a unha propiedade privada e, como vimos antes, aproveitouse unha das caras para labrar os trazos do sogro do canteiro afeccionado. Sen embargo, na outra cara respectou a serpe de grandes proporcións que se debuxa ao longo de toda esa cara. Segundo apunta Alberte Alonso, esta gravura talvez permita deducir de onde procede o topónimo Cerpozóns a saber, do antigo Serpentiones, lembrando así a presenza das pedras con serpentiformes.

Fotografía realizada por Calros Solla.

ENLACES

https://onosopatrimonio.blogspot.com/2011/07/circulos-liticos-e-pedrafitas-de-galiza_09.html

https://catalogaciondepedrafitasdegalicia.blogspot.com/2014/04/pedrafitas-con-outras-funcions.html

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

PEDRAFITA-MENHIR DO MONTE DAS CROAS. Birrete, San Martiño de Salcedo. Pontevedra

PEDRAFITA-MENHIR DO MONTE DAS CROAS.

Espectacular pedrafita descuberta polo investigador Alberte Alonso. Alberte catalogou a pedrafita e puxo en coñecemento de Patrimonio o perigo en que se atopaba para que as autoridades competentes solucionasen o seu abandono. Despois de moitos anos lamentablemente a pedrafita segue a estar nas mesmas condicións.

Tampouco sabemos moito máis desta pedrafita que das que a precederon. Só podemos intuir que talvez fose un marco de termo con sección cadrangular con algunha das súas caras moi plana e coroa redondeada.

Fotografía de Alberte Alonso Fernández,
do blog onosopatrimonio de Xabier Moure

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

PEDRAFITA-MENHIR PÉ DA MÚA OU PEDRA AFIADOIRA. Santa Baia de Ponte Caldelas, Ponte Caldelas

PEDRAFITA-MENHIR  PÉ DA MÚA.

Debuxo de Moncho Boga, 2024.

Espectacular pedrafita extraída do blog de Xabier Moure onosopatrimonio. Lamentablemente só podemos dicir desta gran pedra que foi descuberta polo ubícuo Alberte Alonso. Atópase lixeiramente ladeada, ten forma cilíndrica en apariencia coa coroa redondeada e na cara que se pode observar na fotografía aparecen unha letras así como unha gran cruz, sen dúbida elementos moi modernos.

Fotografía de Alberte Alonso Fernández,
do blog onosopatrimonio

Segundo Alberte Alonso, esta pedrafita confirma os equinoccios de primavera e outono ao mencer e ao solpor. A pedrata atópase na súa situación orixinal, o que singulariza sen dúbida este elemento megalítico.

Fotografía de Alberte Alonso Fernández.

Sitúase á beira dun camiño antigo que se reconverteu na estrada PO-0204, e ubícase nunha pequena chaira da aba do Monte Campo de Cuñas. Como colofón, Alonso conta que antes do duro traballo diario no monte, os labregos da contorna paraban na pedrafita e afiaban as fouciñas na pedrafita, por iso se denomina tamén "Pedra Afiadoira".

ENLACES

https://catalogaciondepedrafitasdegalicia.blogspot.com/2014/03/pedrafitas-de-observacion-astronomica.html

https://onosopatrimonio.blogspot.com/2011/07/circulos-liticos-e-pedrafitas-de-galiza_09.html

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

PEDRAFITA-MENHIR DOS MARCOS OU PEDRA DA GRIFA. San Bartolomeu de Xesta, A Lama

PEDRAFITA-MENHIR DOS MARCOS OU PEDRA DA GRIFA.

Trátase dunha tremenda pedrafita moi ben traballada, de sección cadrangular polo que se pode ver na fotografía. Algunha das caras é plana e a coroa moi redondeada.

Ata que non poda ir a visitala só podo dicir o que me comunicou Alberte Alonso, o seu descubridor, a saber, que case con toda seguridade trátase dunha pedrafita adscrita á tipoloxía de observación astronómica.

Fotografía de Alberte A. Fernández

Segundo os rigurosos estudos e observacións de Alberte Alonso, a Pedrafita da Grifa confirma os equinoccios de primavera e de outono (21 de marzo e 22 de setembro) ao mencer e ao solpol. A pedrafita atópase no seu lugar de emprazamento orixinal.

Atópase no lugar dos Marcos nunha aba que descende con dirección ao oeste, cara ao rio da Xesta. Tamén é importante sinalar que tamén á súa beira discorre un camiño primitivo, se cadra prehistórico, empregado polos arrieiros para o transporte do viño desde a terra do Ribeiro cara a Compostela.

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

ESTELA-PEDRAFITA DE POIO. San Salvador de Poio. Poio.

ESTELA-PEDRAFITA DE POIO.

Trátase dun gran esteo de granito que acada 2,10 metros de alto, 66 centímetros de ancho e 30 centímetros de grosor.

Esta curiosa "estela" facía de tampa dun sartego medieval ubicada no adro da igrexa de San Salvador: a peza apareceu coa parte lisa á vista, a decoración atopábase na cara oculta.

Fotografía: "Galicia no Tempo".
Xunta de Galicia, 1991

Trátase dunha decoración a base de gravuras xeométricas e liñas onduladas. A insinuación antropomorfa así como outros adornos que cubre a pedra, pode vencellar a estela coas representacións dos esteos que conforman moitas cámaras megalíticas do país galego. A decoración é a base de incisións e piqueteados. A figura antropomorfa  debuxa os rasgos  de forma moi esquemática e o corpo configúrase coma un cadrado.

Fotografía de F. J. Torres Goberna.

Debido a que a peza está esnaquizada no extremo superior e no inferior (para adaptala ao sartego) non se pode dilucidar a súa forma xeral, nin determinar se se trata dunha estela-menhir.

Seguramente procede dalgunha das necrópoles megalíticas cercanas e documentadas nos arredores da igrexa.

Hoxe en día pódese contemplar nas dependencias do Museo de Pontevedra. 

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

BIBLIOGRAFÍA

-Catálogo da exposición "Galicia no Tempo". Xunta de Galicia, 1991.

-GARCÍA LOMAS, GIMENO et al: "Estela megalítica de la necrópolis medieval de Poio". Actas do IV Coloquio Galaico-Minhoto, Lugo.

-Bueno Ramírez, P. Fábregas Valcarce, R. Barciela Garrido, P. Placas, estatuas, ídolos. Representaciones antropomorfas megalíticas en Galicia. A Carballeira (Pontevedra).

-https://oestrymnio.blogspot.com/2012/01/historia-de-galicia-iii-edad-del-cobre.html

PEDRAFITA-MENHIR DO COTO DA FONTIÑA OU CARBALLO DARXEL. San Miguel de Carballedo, Cerdedo-Cotobade.

PEDRAFITA-MENHIR DO COTO DA FONTIÑA OU CARBALLO DARXEL.

Extraordinaria pedrafita ubicada no Concello de Cotobade e dada a coñecer por X. Alberte Alonso Fernández para a comunidade cientítica. Debo a este autor tanto o préstamo das fotografías orixinais que aquí presento como a facilitación dos textos froito das súas minuciosas investigacións. A amigo Alberte ten máis mérito si cabe debido á casi inexistencia de traballos que exploren o carácter astronómico das nosas pedrafitas. Sen dúbida estamos diante dun precursor destacado en canto ao coñecemento do aspecto astronómico  do pouco coñecido mundo das pedrafitas galegas.

Atópase no lugar de Carbalo Darxel, onde conflúen as parroquias de Santiago de Viascón e San Miguel de Carballedo, non mmoi lonxe do lugar de Cuspedriños: trátase orográficamente dunha chaira con suave pendente á beira dun primitivo cruzamento. Na área aledaña aparece o manancial que da orixe ao regueiro do Foxo. O contexto arqueolóxico é importante pola existencia de mámoas, petróglifos, castros... A pedrafita está colocada no seu lugar orixinal, in situ.

O que aquí vou amosar, ante a imposibilidade de contemplar in situ esta pedrafita, é un resumo dos concienzudos traballos de Alberte Alonso.

Para chegar. A pedrafita do Coto da Fontiña atópase a uns vinte quilómetros da cidade de Pontevedra, indo pola estrada de Ourense. Está ubicada nun cortalume moi preto da devandita estrada. Por un camiño próximo pódese chegar en coche ata uns setenta metros de distancia da pedrafita.

Fotografía de X. Alberte Alonso Fernández, 2005

A pedrafita amosa, pola cara do oeste, unhas concavidades que poden ser cazoliñas, no ángulo inferior esquerdo. A altura da pedrafita nesta cara acada un metro e corenta centímetros, e a sección rectangular. Na parte superior aparece un rebaixe con forma redondeada: probablemente é unha instalación para medir o tempo e así coñecer a chegada dun ciclo climático ou dunha estación. Nesa fendedura, a xuizo de Alonso, na parte superior, evidénciase a efectividade do posicionamento astronómico no solsticio de verán, "aliñamento solar comprobado in situ no solpor do día 21 de xuño de 2005".

Fotografía de X. Alberte Alonso Fernández, 2005

Na cara do leste a pedrafita, marco de termo entre as parroquias de Carballedo, Viascón, e San Xurxo de Sacos, podemos ver a precisión do posicionamento solar sobre a fendedura da croa da pedrafita, xustamente cumprindo a súa función anual de testemuñar e verificar o solpor desta data como cambio a unha nova estación.

Esquema elaborado por X. Alberte Alonso Fernández: aliñamento do posicionamento solar que coincide coa posición do sol, e dicir, coa chegada do solsticio do verán (observación realizada o 21 de xuño de 2005).

Como conclusión o noso amigo asevera que non hai outra data en todo o ano na que o sol  cadre coa Pedrafita como o fai no solsticio de verán. Por iso débese encadrar dentro da tipoloxía das pedrafitas de observación astronómica.

Fotografía de X. Alberte Alonso Fernández, 2005

NOTA: As fotografías foron realizadas por X. Alberte Alonso, que tivo a xentileza de enviarmas (cando aínda andabamos co formato analóxico).

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!

PEDRAFITA-MENHIR A LAPA DE GARGANTÁNS. San Matiño de Gargantáns, Moraña.

PEDRAFITA-MENHIR A LAPA DE GARGANTÁNS. 

Para chegar. Partiremos de Moraña con dirección a Campo Lameiro e, a un quilómetro aproximadamente, debemos coller o desvío que leva ao santuario dos Milagres de Amil. A poucos metros deste desvío xa podemos ver a sinalización deste monumento.

Fotografía do ano 1991, Ramón Boga.

Ata hai pouco tempo a Lapa era considerada pola maior parte dos prehistoriadores galegos como a única pedrafita existente en Galicia, feito que hoxe xa non se pode manter. 

Pénsase que a pedrafita foi trasladada do seu lugar orixinal ata o novo emprazamento posto que a base atópase cortada polo que tamén debía ser máis alta. Atópase nunha zona arqueolóxica con numerosos xacementos prehistóricos. Foi descuberta no ano 1958.

Fotografía do ano 1991. Ramón Boga.

Así, antes de ser cortada acadaba os dous metros e corenta cms de altura e, logo da súa restauración e novo emprazamento, a altura chega a un metro e noventa e dous centímetros.  Posúe forma cónica coa base cadrada e os lados curvos. Todas as superficies das súas caras foron moi traballadas posto que podemos aprecier zonas pulidas, un total de vinte cazoliñas e algunhas ferraduras. 

 
Debuxo versión dos gravados
da Lapa de Gargantáns.

Esta senlleira pedrafita permaneceu tirada no chan ata que os arqueólogos do Museu de Pontevedra restaurarona axeitadamente e voltaron a erguela ao seu presumible estado e lugar orixinal.  Calcúlase que data no neolítico final, aproximadamente entre o 2.500 e o 2.000 a XC. Hoxe en día a Lapa aínda está a servir como lindeiro ou pedra de termo entre dúas parroquias, feito que puido ser decisivo para que chegara ata a actualidade.

Aparece como enseña no escudo municipal do Concello de Moraña.

 Serpentiforme na Lapa de Gargantáns,
segundo Balbín e Bueno 1997

En Sigrás, saúde, sorte e libros!!!