sábado, 13 de decembro de 2025

PEDRAFITA-MENHIR A3 DA BAIXADA DE SAN XOSÉ. San Salvador de Cabreiroá, Verín

PEDRAFITA-MENHIR A3 


3. RUTA DAS PEDRAFITAS-MENHIRES DA BAIXADA DE SAN XOSÉ.

"De hecho, la gente se pelea por una superstición tanto como por una verdad, o incluso más. Ya que una superstición es tan intangible que es difícil demostrarla para refutarla, y la verdad es un punto de vista, y por tanto, se puede cambiar."

Hipatia de Alejandría


Debuxo de Moncho Boga, 2025.

Chega un momento no que hai que clarexar algunha dúbida: non é posible chegar a estas pedrafitas si non imos acompañados das coordenadas xeográficas. Son elementos que, ademais de estar arroxados no chan, poden pasar desapercibidos e confundirse con outras rochas que abondan profusamente por todo o percorrido. Por iso esta ruta pedrafiteira que estou a propoñer, idea de Rafa Castro, non existe mais que no papel, na plantilla do ordenador. As imaxes e a descrición  desta ruta non poden sustituir ao traballo de campo: non poden nin deben. Polo tanto, tamén debo suliñar que o seguimento desta ruta internetiana non garantiza  atopar estes senlleiros exemplares.


Fotografía de Rafa Castro.

Non obstante, desde aquí, desde a poltrona, continúo desenvolvendo o roteiro baixo as atentas e abraiantes indicacións de Rafa Castro.

Seguindo a tipoloxía proposta por Alberte Alonso, que ten e conta sobre todo a función, as pedrafitas que non podemos adcribir claramente a algún dos apartados, as encadra baixo o epígrafe "pedrafitas con outras funcións": ou ben comparten varias das funcións ou ben son aquilas que poden adcribirse, por distintos motivos, a deferentes épocas para cumplir tamén diferentes funcións, segundo posibles reutilizacións: pedrafitas de termo, como sinalizadoras, con función rogativa...



Vistas do contorno do Pozo do Demo. Foto wilkiloc.

Como xa sabemos, todas as pedrafitas da Baixada de San Xosé atópanse deitadas, arroxadas no chan, fóra da súa posición, posible e necesaria, vertical. A pedrafita número tres que nos ocupa, pódese encadrar dentro da tipoloxía formal que Rafa Castro denomina Tipo A: amosa sección cadrangular tendente a rectangular e a croa ou cume remata acusadamente afiada, picuda. A lonxitude total sobrepasa os dous metros e sesenta centímetros.


ALGO DE ETNOGRAFÍA

Como ben conta a tradición popular, unha das lendas relata e vencella o Pozo do Demo co tétrico emprazamento onde a Inquisición procedía á queima dos herexes. Tamén se conta, redundando no mesmo tema, que os reos condenados por heréticos eran arroxados ao fondo do Pozo onde morrían queimados, abrasados.



Detalle dunha zona do Pozo do Demo. Fonte, wilkiloc.

En xeral, como veremos nas entradas vindeiras, a meirande parte do petróglifos atópanse vencellados ou asociados ás crenzas cristianas.

COORDENADAS: N41° 55.093' W7° 24.439'


En Sigrás, no chuvioso outono de 2025.

Saúde, sorte e libros!!!


ENLACES TAN IMPORTANTES COMO NECESARIOS

https://catalogaciondepedrafitasdegalicia.blogspot.com/2014/04/pedrafitas-con-outras-funcions.html

Rafael Castro Vaamonde: "Novas exploracións no contorno do Pozo do Demo e das Fragas de Abedes." Traballo inédito.

Taboada Chivite, X.: "Folklore de Verín". Ourense, La Región.

Taboada Chivite, X.: "O Culto ás Pedras no Noroeste Peninsular". Vigo, Real Academia Galega, 1966.

https://catalogaciondepedrafitasdegalicia.blogspot.com/2014/03/pedrafitas-falicas.html

https://onosopatrimonio.blogspot.com/2011/07/circulos-liticos-e-pedrafitas-de-galiza_09.html

https://www.diariodotamega.es/articulo/verin/verin-quere-facer-do-pozo-do-demo-maior-museo-natural-do-sur-galicia/20220214204758021561.html

ttps://www.laregion.es/comarca-de-monterrei/verin-recuperara-ruta-menhires-milenarios_1_20220223-2278229.html

https://osil.info/verin-proxecta-desenvolver-no-pozo-do-demo-o-maior-atractor-turistico-do-sur-de-galicia-cos-next-generation/

https://venagalicia.gal/noticia/2022/02/15/verin-quiere-convertir-pozo-do-demo-museo-aire-libre-referente-turismo-galicia/0003_202202O15C4991.htm

https://www.farodevigo.es/ourense/2021/02/27/denuncian-abandono-yacimiento-arqueologico-o-35760402.html

O_Bouzadoiro_un_xacemento_romano_unico_e.pdf

https://www.gciencia.com/retro/localizan-en-verin-o-castelo-medieval-de-cabreira/

https://estarvivobajoelcieloazul.blogspot.com/2013/03/pozo-do-demo.html

https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/verin-comarca-de-verin-ourense-prg-150-sendeiro-do-pozo-do-demo-22216460/photo-14031936

https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/punto-geodesico-de-montemaior-44984183/photo-29545613

https://verin.es/turismo/

https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/pozo-do-demo-banco-con-vistas-a-verin-82126178/photo-53159527

https://www.galiciamaxica.eu/galicia/ourense/lagar-rupestre-y-capilla-de-san-anton-de-abedes/