PEDRAFITA-MENHIR DE PAZOS. San Salvador de Serantes, Ferrol

PEDRAFITA-MENHIR DE PAZOS

"Mala cosa es tener cogido un lobo de las orejas, pues no sabes cómo soltarlo ni cómo continuar aguantándolo."

TERENCIO

Debuxo versión de Moncho Boga, 2025.

Esta improbable pedrafita atópase encravada na Aldea de Pazos da parroquia de San Salvador de Pazos, pertecente ao Concello de Ferrol.

Pouco sei desta fermosa pedrafita ou marco de término, fito sinalizador ou limitador dun couto medieval probablemente. Tampouco sei nada das súas medidas e que función está a cumplir hoxe en día.

Polo tanto só pode imaxinar que talvez fose unha pedrafita reaproveitada en datas medievais, sendo consciente da improbable veracidade desta aseveración. 

Pero por facer unha pouca de arqueoloxía-ficción, poderíamos imaxinar a relación coa antiga ermida de Chamorro: a ermida teríase erixido coa intención de cristianizar un lugar de cultos paganos (neolíticos), ao aveiro do programa evanxelizador iniciado por Martiño Dumiense e que se mantería nas datas de construción da ermida.

Fotografía de Papigil.

A parroquia de San Salvador de Serantes foi a capital do Concello de Serantes, que desapareceu como tal e que hoxe forma parte do Concello de Ferrol a raíz da anexión que se produxo o 21 de xaneiro de 1940.

Fotografía de Papigil.

A Ermida de Chamorro foi edificada no século XVI e emprázase nun lugar impresionante na aba do monte Chamorro a cento setenta e cinco metros de latitude. Nese máxico emprazamento podemos atopar paneis de petróglifos así como rochas oscilantes: as coñecidas como Penas de Embade.

Fotografía de Papigil.

A Ermida, encaramada nunha auténtica atalaia, conserva unha talla románica da Virxe sedente co neno. Segundo se conta, o neno podería ser un raparigo salvado do afogamento grazas á divina intervención mariana, cando berraba "xa morro".  A iso débese tamén o topónimo "Chamorro".

A Virxe, a imaxe da Virxe, apareceu entre as rochas, nun burato situado na base dunha das penedas  da abaladoira  Pena de Embade, onde estaba esculpida a súa cara. Esto aconteceu cando dous nenos pastores, ao buscar acubillo contra a choiva, introducíronse nunha pequena cova onde atoparon a imaxe da Virxe. Procederon a levala para a súa casa pero a Virxe voltaba sempre ao lugar onde aparecera, sinalando dese xeito que ese era o seu lugar, o emprazamento onde quería que lle construiran a ermida.

Fotografía de Papigil.

Segundo contan no blogue galiciaencantada, non se pode desbotar a posibilidade de que a pena sexa a anta-dolmen que describiu Leandro Saralegui no ano 1867: conservábanse dous poderosos esteos, un deles de case tres metros e o outro de tres metro e medio de altura.

A famosa romaría celébrase o luns de Pascua desde o ano 1628: foi debido ao agradecemento á Virxe pola súa intercesión durante un terrorífico temporal.  A Ermida foi construida a finais do século XV.

Fotografía de:https: //blogger.googleusercontent.com/i 

En Sigrás, nos primeiros días do mes de Abril de 2025.

Saúde, sorte e libros!!!

ENLACES

https://catalogaciondepedrafitasdegalicia.blogspot.com/2014/04/pedrafitas-con-outras-funcions.html

https://www.elespanol.com/quincemil/cultura/conoce-ferrol/20201015/chamorro-humilde-ermita-alberga-patrona-ferrol/528449257_0.html

https://galiciaencantada.com/lenda.asp?cat=14&id=1841

https://blogger.googleusercontent.com/i

PEDRAFITA-MENHIR O MARCO DO COUTO. San Cristovo de Camposancos, A Guarda.

PEDRAFITA-MENHIR O MARCO DO COUTO

"Lo sabio es la meta del alma humana y, a medida que se avanza en sus conocimientos, va alejando a su vez el horizonte de lo desconocido."

Heráclito de Éfeso

Debuxo versión de Moncho Boga, 2025.

Aló onde as augas do gran río Miño abrazan as ribeiras de dous países que antes foron un, aló por onde o gran esteiro do río Miño se mistura coa inmensidade das augas do Mar Océano, aló por onde os grandes outeiros agochan restos de poboados ancestrais, aló por onde os camiños seguen a estela do mar e do río, aló por onde os guerreiros celtas celebraban as súas festas e as súas guerras, as súas romarías, as súas liturxias... Alí, no Concello da Guarda, na parroquia de Camposancos, escóndese este pequeno fito medieval fóra do seu emprazamento orixinal, amosando como o paso do tempo segue a manter os sinais que foron importantes ou polo menos significativos, referentes visuais durante xeneracións.

Localízase no Barrio do Couto, no comezo do Camiño Portugués da Costa e, como dicía antes, non está chantada no seu lugar orixinal. Este marco sinalou, desde o século XII, os lindeiros do primitivo couto de Camposancos, que pertenceu ao mosteiro de Barrantes en Tomiño. No século XV pasou a pertencer ao cabido da Catedral de Tui.

Fotografía do Concello de A Guarda.

Probablemente, na medida en que non manexo a documentación medieval sobre este fermoso marco de término, o Marco do Couto sexa precisamente iso: un marco de linde, un acoutamento medieval..., a non ser que a documentación posibilite a interpretación de un esteo vello, antiguo, reaproveitado, e non chantado de novo.

En Sigrás, a primeiros de Abril de 2025.

Saúde, sorte e libros!!!

ENLACES INTERESANTES

https://www.blogger.com/blog/post/edit/8441542851340460340/4367380295918940957

https://catalogaciondepedrafitasdegalicia.blogspot.com/2014/05/pedrafitas-do-medievo.html

https://www.turismoaguarda.es/patrimonio/

https://onosopatrimonio.blogspot.com/