ANTAS-DÓLMENES DA "SENDA DAS MÁMOAS DE MARÍN"
SENDA DAS MÁMOAS DE MARÍN
LIMIAR
“Dicen también que las cosas hermosas, unas lo son por naturaleza, mientras que cosas justas en modo alguno lo son por naturaleza, sino que los hombres continuamente disputan entre sí y las alteran siempre, y las que alteran y cuando las alteran, ésas son las que dominan convirtiéndose en tales por arte y por las leyes y no por naturaleza alguna.”
Protágoras de Abdera
 |
Debuxos das antas-dólmenes da Senda das mámoas de Marín. Moncho Boga, 2025. |
A península do Morrazo constitúe unha auténtica comarca natural inserida no contexto inmediato da ría de Vigo e da ría de Pontevedra. Os límites son precisos: ao Oeste cae a chumbo cara ao Océano Atlántico co seu punto mais extremeiro no Cabo do Home; pola zona do meridión, coa Punta Borneira, xa na ría de Vigo e, polo setentrión, coa ría de Pontevedra, con estremos na Punta Udra e Marín. O lindeiro Oriental cadra coa Depresión Meridiana.
 |
Mapa da Península do Morrazo, extraído de aventurasgalaecia.com |
Estamos pois diante dun estreito brazo de terra que se adentra no mar servindo de divisoria entre as rías de Pontevedra e Vigo. Contén grandes zonas de rocha granítica e a altitude media está comprendida entre os catrocentos e os seiscentos metros.
 |
Elaboración de: documentaliaxeaclio.blogspot.com |
Con respecto ao horizonte megalítico ou tumular, as antas atópanse nunha penechaira que ocupa a parte central da península. Algunhas antas-dólmenes e mámoas foron escavadas e estudadas entre os anos 1953 e 1957 por Sobrino Lourenzo-Ruza, Alonso del Real e García alén, descubríndose importantes enxovais dos que unha parte están hoxe en paradeiro descoñecido. Actualmente foron obxecto de actuacións arqueolóxicas a Mámoa do Rei e a Anta de Pedralonga, por destacar algunhas. Da Idade do Bronce é importante o descubrimento de dúas cistas na parroquia canguense de Aldán.
 |
Lagoa de Castiñeiras |
Así se describía no ano 2020, pola Plataforma en Defensa dos Montes do Morrazo e Mámoas, este espectucular Parque (ver enlace):
"O Parque Forestal destaca pola presenza a nivel botánico de ao redor de medio cento de especies de árbores e arbustos dos 5 continentes (cipreses, cedros, tuias, alerces, abetos, araucarias, carballos americanos, liquidámbar, castiñeiros, bidueiros,…) xunto con outras naturalizadas como salgueiros e ameneiros do bosque de ribeira correspondente á conca alta do rego de Castiñeiras. No seu momento, ao carón da construción da lagoa, realizouse tamén un proxecto de cría de peixe, en concreto de truitas, do que se conserva as instalacións das antigas presas pola canalización das augas procedentes dos mananciais naturais da zona húmida do lugar."
 |
Brañas de Castiñeiras. Fotografía de: es.wikiloc.com/rutas-senderismo/roteiro-pola-proteccion-dos-montes-e-mamoas-do-morrazo-85052033 |
"Conta con dous espazos, as brañas de Castiñeiras e a propia lagoa de Castiñeiras, que están integrados dentro do Inventario de Zonas Húmidas de Galiza. Destacan pola presenza de flora de turbeira e específica de zonas húmidas e de fauna tanto invertebrada como vertebrada, representando hábitats naturais prioritarios a nivel europeo, con especies de fauna e flora endémicas e vulnerables a nivel ibérico."
 |
Mapa das Chans de Castiñeiras. Concello de Marín. |
O turismo, nos últimos anos, constitúe unha alternativa fundamental e entre os recursos que se ofertan (a demais dos de sol e praia), podemos destacar varios roteiros históricos e algunhas áreas de ocio como a Lagoa de Castiñeiras, obxecto destas dez entradas que hoxe comezo.
 |
Mesa informativa da Senda das Mámoas de Marín. |
En definitiva, trátase dunha ruta megalítica que acada uns sete quilómetros de lonxitude e transcorre polo Concello de Marín (en moitos casos lindando co Concello de Vilaboa). A realización da Senda, no ano 2024, perxeñada polo Concello de Marín, arrinca cun presuposto fundamental de recuperación patrimonial, cosiderado coma un valor engadido á riqueza paisaxística da contorna da Lagoa de Castiñeiras.
 |
Anta Chan de Armada, 1991. Foto de Moncho Boga. |
A ruta, a senda, serpentea polos altos da Península e comeza na Lagoa de Castiñeiras, segue pola Chan de Castiñerias, o Outeiro de Ombra, a Chan de Armada, a Chan de Fonteseca, as Lagucheiras e a Chan de Xaxán. Son once antas-dólmenes que intentaremos analizar polo miudo e así albiscar, coñecer e disfrutar dunha área megalítica mítica dentro do Horizonte Tumular galego.
Na Chan de Armada e na Chan de Outeiro de Ombra (límite entre Santo tomé de Piñeiro en Marín e Santa Cristina de Cobres de Vilaboa) atópase unha importante concentración de mámoas ou necrópole a saber, cinco no Outeiro de Ombra e dúas na Chan de Armada. Unha particularidade dunha das antas da Chan de Armada é que os chantos que conforman a súa cámara megalítica así como a posible tampa non son de granito (como adoita ser habitual) senon de xisto, feito se cadra realcionado polo predominio da rocha metamórfica, propia do complezo xeolóxico Vigo-Pontevedra.
 |
Anta-dolmen da Chan de Armada, 1991. Foto de Moncho Boga. |
As antas da Chan de Castiñeiras, Chan de Armada e Outeiro de Ombra forman parte da Ruta das Mámoas do Morrazo (hoxe abandonada e que non se chegou a rematar) que se complementan coas da Chan de Fonteseca, Lagucheiros e Chan de Arquiña. Nesta xeira adicada á Senda das Mámoas de Marín deixo para outras entradas as que se atopan nos concellos de Vilaboa e Moaña, adicando estas vindeiras entradas ás once antas da devandita Senda.
EN SIGRÁS, NUN BENVIDO DÍA CHUVIOSO DO ESTÍO DE 2025.
SAÚDE, SORTE E LIBROS!!!
ENLACES
https://www.concellodemarin.es/
http://www.adelaleiro.com/gestion/catalogo/docs/ruta%20Parque%20Lago%20Casti%C3%B1eiras%20e%20Cotorredondo.pdf
https://www.desnivel.com/images/2018/01/mapa-de-la-ruta-por-el-lago-castineiras-en-la-peninsula-del-morrazo.pdf
https://es.wikiloc.com/rutas-senderismo/roteiro-pola-proteccion-dos-montes-e-mamoas-do-morrazo-85052033
https://aventurasengalicia.com/destinos-galicia/peninsula-do-morrazo-marin-bueu-cangas-do-morrazo-y-moana/
https://documentaliaxeaclio.blogspot.com/2011/05/o-releve-da-peninsula-do-morrazo.html
https://nl.wikiloc.com/routes-wandelen/ruta-das-mamoas-de-marin-circular-desde-lago-castineiras-jmc-mamoas-192531087
Ningún comentario:
Publicar un comentario